Yıldırımdan Korunma Sistemleri :
Birkaç sene öncesine kadar insanlar yıldırım iletkeninin yüklemesiyle, yapı için yıldırıma karşı yeterli bir koruma sağlandığını düşünüyorlardı. Bu kısmi koruma şimdi bir takım uyumlu cihazlarla desteklenmektedir. Bu cihazların tasarlanma amaçları ; direkt yıldırım çarpmalarına karşı korunma, yapının komşu iki nokta arasındaki tehlikeli potansiyel farklarından kaçınma, devre tertibatı ve elektrik iletkenleri üzerindeki indüksiyon etkilerini önleme ve network hatları üzerinde taşınan yüksek voltajı bastırmaktır.
Standart NFC 17-100 :
Bu standart , mevcut bilgi ve teknikler açısından , yeterli korunmayı sağlamak
için gerekli olan düzenlemeleri belirlemekte ve bu korunmayı tesis etmek için
gerekli olan bilgileri sağlamaktadır.
Paratonerle Korunma :
Bu sistemler için , inceltilmiş sivri aktif paratonerler korunacak olan yapıların en yüksek noktasına yerleştirilmektedir.Paratonerlerin yere olan bağlantısı en kısa yol aracılığı ile yapılmaktadır. Sapladıkları yıldırımdan korunma , yerleştirildikleri noktaya ve bu noktanın çevre yapılardan olan yüksekliğine dayalı olarak değişmektedir. ‘’Uyarma mesafesi‘’ prensibine dayalı olarak elektro-geometrik model yöntemi korunma seviyesinin güvenilir olarak hesaplanmasını sağlamaktadır.
İyon cihazlarına uygun aktif paratonerler de aynı kuralları takip etmektedir fakat
‘’uyarma mesafesi’’ biraz daha iyileştirilmiştir (1,5-3 katı kadar) , çünkü ark
gecikmesi azaltılmıştır. Bunların avantajı , özellikle düşük yoğunluktaki
yıldırım çarpmaları söz konusu olduğunda verimlilikte yarattıkları artış ve
ayrıca yapabilirliği bazen çok zor olan durumlar için paratonerlerin boylarında
bir azalmayı da beraberinde getirmesidir.
Faraday Kafes Metodu İle Yıldırımdan Koruma :
Geniş gözlü bir Faraday kafesinin binanın tepesinde kurulmasına ve toprakla
bağlantısının sağlanmasına dayalıdır.Çarpma noktası adı verilen yakalama uçları
(0.50-2 m) çatı etrafındaki her önemli noktaya (baca,çatı üst yapıları .
vs.)monte edilir.
Yıldırımdan Korunma sisteminin seçimi aşağıdaki faktörlere bağlıdır:
. Çeşitli yönlerden dikkate alınan teknik imkanlar;(örnek olarak kafes metodu sadece çevrelediği alanı korumaktadır).
. Sistemin maliyeti ve estetiği.
Topraklama :
Toprak bağlantısının , yıldırım iletkenlerinin etkin olarak çalışmasındaki
rolünün çok önemli olduğu göz önüne alındığında , çok dikkat edilerek kurulması
gerekmektedir. NF C 17-100 ve NF C 17-102 standartları , her bir alt iletken
için kafes ve paratonerleri farklı boyutlarda
olan özel bir topraklama olması gerektiği koşulunu getirmektedir. Elektriksel
toprak veya mevcut kemer ,eş potansiyeli sağlamak amacıyla bu iletkenlere bağlanmaktadır.
Son olarak , iletkenin topraklamasının , gömülü herhangi bir metal elektrik
nakil borusundan mümkün olduğu kadar uzak (3-5 metre) tutulması ve omik
değerinin düşük dalga empedansıyla 10 Ohm’dan fazla olmamasını sağlamak çok
önemlidir.